Uitleg over schisis

Een schisis, ontstaat vroeg in de zwangerschap: tussen de zesde en de twaalfde week. Het is een aangeboren afwijking van het gelaat en komt in Nederland voor bij een à twee op de duizend baby’s. Het gelaat en dus ook de lip, kaak en gehemelte ontstaan doordat er een aantal plooiingen bij elkaar komen en fuseren. Schisis ontstaat als die plooien, die een normale fase in de embryonale ontwikkeling zijn, niet sluiten. In de meeste gevallen is de oorzaak niet duidelijk. Wel weten we intussen dat erfelijkheid een rol speelt en dat schisis waarbij de lip betrokken is vaker voorkomt bij jongens dan bij meisjes. Dat voeding ook een rol kan spelen is dat het gebruik van foliumzuur bij conceptie en vroeg in de zwangerschap de kans op schisis verkleint.  Tevens speelt kan de etniciteit een rol kan spelen.

Typen schisis en benamingen

Bij schisis kan lip en/of kaak en/of gehemelte en/of huig zijn aangedaan. De schisis kan gedeeltelijk of compleet zijn. De schisis kan aan de linker-, rechterzijde of aan beide kanten aanwezig zijn. Er is een enorme variabiliteit omdat de linker en rechter zijde ook verschillend in aangedaan kunnen zijn. De meest ernstige vorm van schisis is een complete dubbelzijdige schisis van de lip, kaak en gehemelte. De volgende factor die de ernst van de schisis bepaalt is de breedte van de schisis en de mate van deficiëntie in de aangelegde structuren nabij de spleet.  De vorm en symmetrie van de neus kan ook zijn aangedaan bij schisis. Verder wordt schisis vaak onderverdeeld in de schisis waarbij de fusie defect ontstaat aan de voorzijde (de lip-kaak-gehemelte spleten) en de schisis waarbij de fusie-defect aan de achterzijde ontstaat (gehemelte spleten). Hieronder volgt een overzicht van de typen schisis en wat foto's ter illustratie. 

Lip-kaak-gehemelte spleten

  1. cheiloschisis                                     (cheilo = lip)                         (in)compleet, enkelzijdig of dubbelzijdig
  2. cheilo-gnathoschisis                      (gnatho = kaak)                  (in)compleet, enkelzijdig of dubbelzijdig
  3. cheilo-gnatho-palatoschisis        (palato = gehemelte)        (in)compleet, enkelzijdig of dubbelzijdig

Voorbeelden incompleet lip (kaak) enkelzijdig

microform cheiloschisis, partiele schisis lip, schisisteam, MUMC, Booi
Incompleet cheiloschisis (microform type)
Partiele cheiloschisis, incomplete cheiloschisis, schisisteam, MUMC, Booi
Incompleet cheiloschisis (microform type)
Incompleet cheilognathoschisis, cheiloschisis, incomplete cheiloschisis, schisisteam, MUMC, Booi
Incompleet cheilognathoschisis

 

 

 

 

 

 

 

Voorbeelden incompleet lip dubbelzijdig

Partiele beiderzijds cheiloschisis, incomplete cheiloschisis, schisisteam, MUMC, Booi
Dubbelzijdige incomplete cheiloschisis
Partiele beiderzijds, bilateraal, cheiloschisis, incomplete cheiloschisis, schisisteam, MUMC, Booi
Dubbelzijdige incomplete cheiloschisis

 

 

 

 

 

 

 

 

Voorbeelden compleet lip enkel en dubbelzijdig

complete, enkelzijdige, cheiloschisis, schisis, lip, kaak, gehemelte, cheilognathopalatoschisis, MUMC, Booi
Complete cheilognathopalatoschisis links
complete, dubbelzijdige, cheiloschisis, schisis, lip, kaak, gehemelte, MUMC, Booi
Complete dubbelzijdige cheilognatopalatoschisis

 

 

 

  

 




Geisoleerde gehemelte spleten

  1. uvula bifida                 (uvula = huig, bifida = gespleten)       
  2. submukeuze schisis  (uvula bifida en gestoorde aanleg van de gehemelte spier, slijmvlies is wel intact)
  3. palatoschisis                (alleen zachte gehemelte of doorlopend in harde gehemelte, harde gehemelte kan enkel of dubbelzijdig of centraal zijn aangedaan).

Voorbeeld normaal versus schisis gehemelte

palatoschisis, schisis gehemelte, MUMC, Booi, levator spier
Verschil in aanleg van de spieren bij schisis

Het gehemelte bestaat uit een hard en een zacht gedeelte. Bij slikken en spreken beweegt het zachte gehemelte naar boven en naar achteren om de neus en mondholte van elkaar te scheiden. Goede spraak is het primaire doel van het herstel van een palatoschisis (palato = gehemelte). Door de schisis van het gehemelte zijn de spieren niet goed geörienteerd in het zachte gehemelte. Om een goede functie van het zachte gehemelte te krijgen moeten de spieren in de juiste richting worden geplaatst middels een operatie.

Voorbeeld van schisis in gehemelte (palatoschisis)

palatoschisis, schisis gehemelte, MUMC, Booi, levator spier
Palatoschisis oplopend in ernst: A. submukeus, B. palatoschisis zachte gehemelte, harde gehemelte kan hierbij partieel enkel of dubbelzijdig zijn aangedaan. C\D Palatoschisis gecombineerd met schisis van de lip (enkel of dubbelzijdig).


Bij Pierre Robin sequentie komt vaak een palatoschisis gecombineerd met een kleine onderkaak voor. Deze kinderen vormen een specifieke groep door ruimte gebrek in de mond waardoor er kans is op obstructie van de luchtweg. Dit komt door een combinatie van een kleine onderkaak en relatief te grote tong. Gelukkig kan dit vaak goed worden behandeld middels aanpassen van de slaap- en voedingshouding van het kind en/ of gebruik van een slangetje dat aangebracht wordt via de neus. Gelukkig zien we vaak voldoende groei van de onderkaak en is een operatief correctie van de onderkaak op jonge leeftijd zelden nodig.

Sluit de enquête