Gehemelte sluiting (Palatoplastiek)

Dit is bij kinderen met een schisis van lip-kaak en gehemelte spleet de 2de operatie. Bij kinderen met alleen schisis van de gehemelte is dit meestal de enige operatie die ze krijgen.

Doel van de operatie:

• Scheiden van de neus en mondholte door het gespleten gehemelte te sluiten ten behoeve van eten/drinken en de spraakontwikkeling.
• Tijdens deze operatie wordt de spier in het zachte gehemelte ook hersteld

Operatie techniek

De plastisch chirurg zal tijdens de operatie het weefsel van het gehemelte zelf gebruiken voor de sluiting. In het MUMC wordt getracht de gehemelte spleet  van het harde en zachte gehemelte in één keer te sluiten. Bij hele brede schisis Furlow palatoplastieklukt dit niet altijd omdat er niet voldoende weefsel aanwezig is en dan is er op latere leeftijd een operatie nodig om het gehemelte verder te sluiten. Er wordt in het MUMC vaak gebruik gemaakt van 2 technieken voor het sluiten van het gehemelete. Bij een schisis van het zachte gehemelte en/ of een smalle schisis van harde en zachte gehemelte wordt het furlow palatoplastiek toegepast. Het voordeel van deze techniek is dat het zachte gehemelte en de gehemelte spier niet alleen gereconstrueerd worden maar het gehemelte wordt ook iets verlengd waardoor er een betere uitgangsituatie is voor de spraakontwikkeling. De plastisch chirurg zal bij deze techniek zoals hiernaast in de figuur weergegeven het zachte gehemelte in 3 lagen sluiten (slijmvlies aan de neuszijde, levator spier, en de slijmvlies aan de mondzijde). De huig wordt ook hersteld, deze is vaak hypoplastisch en blijft na de correctie vaak kleiner dan normaal maar deze heeft geen verdere functie. Deze techniek wordt niet toegepast bij de bredere gehemelte schisis omdat er dan te grote kans is op het krijgen van fistels (gaatje van mondholte naar neusholte) in het gehemelte. Recent onderzoek van onze patienten heeft aangetoond dat patienten allen goed scoren op spraak en verstaanbaarheid zonder dat er aanvullende operaties hiervoor nodig waren.

Sluiting van gehemelte met 2 flap palatoplastiek. Brede gehemeltespleten worden gesloten met een andere operatietechniek. In het MUMC wordt het harde en zachte gehemelte in één keer gesloten. De techniek die we het meeste toepassen is de 2-flap palatoplastiek. Ook met deze operatie wordt het gehemelte met locaal weefsel gesloten. Tijdens de operatie wordt het harde gehemelte gesloten in 2 lagen, het slijmvlies van de neusbodem en aan de mondzijde. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, wordt het harde gehemelte niet met bot gesloten. Het zachte gehemelte wordt in 3 lagen gesloten; het slijmvlies aan de neuszijde, de spier van het gehemelte en het slijmvlies aan de mondzijde. Ook bij deze operatie wordt de huig hersteld.

Zoals bij elke operatie blijft er wel een litteken achter. De ernst van de schisis en de aanwezige onderontwikkeling van het aanwezige weefsel kan invloed hebben op het eindresultaten. U moet rekening houden dat door de groei en littekenvorming het resultaat per persoon kan verschillen.

Vrijwel altijd wordt de operatie om de gehemelte te sluiten gecombineerd met een operatie van de KNO arts voor het plaatsen van buisjes in de trommelvliezen. Bij opname voor de gehemelte operatie wordt er een gehoortest gedaan om te kijken of er problemen zijn met het gehoor. Vrijwel altijd is het nodig om buisjes te laten plaatsen.

Complicaties

Ondanks de zorgvuldige manier van opereren, kunnen er complicaties optreden. Dat is bij elke operatie het geval. Complicaties die kunnen voorkomen, zijn een nabloeding of infectie. Om de infectiekans zo klein mogelijk te maken, krijgt uw kind tijdens de operatie een antibioticum. Een specifieke complicatie bij deze operatie is het ontstaan van fistels. Dit is het geval als er een gaatje onstaat in de gehemelte waarbij er dan een opening is tussen de mondholte en de neusholte. Vaak zijn deze gaatjes klein en geven ze geen klachten. Soms geven ze wel klachten en is er een 2de operatie nodig om de fistel te sluiten. Als het gaatje klein is en er zijn weinig klachten dan kan de fistel gesloten worden bij de kaaksluiting met bottransplantaat. Dit gebeurt ongeveer bij leeftijd van 9-11 jaar en precieze tijdstip is afhankelijk van de tandontwikkeling. Als de fistel invloed heeft op spreken van uw kind of voeding terugloopt via de neus dan kan het fistel eerder worden gesloten.

Na de operatie

• De wonden worden gesloten met oplosbaar hechtmateriaal.
• Er wordt een aangepast voedingsbeleid geadviseerd waarbij onbeperkt melk kan worden gegeven middels een beker of SpecialNeeds® Feeder / Dr. Brown's Specialty Feeding System®. Voor de operatie krijgt u een afspraak bij onze logopediste waar u instructie zal krijgen hoe dit toe te passen. Het is raadzaam om voor de operatie hiermee te oefenen zodat uw kindje hieraan gewend is na de operatie. 2 dagen na de operatie kan de voeding verder worden uitgebreid met glad gemalen voedsel dat gegeten mag worden van een lepel.
• Wij adviseren om geen speen te gebruiken gezien de continue belasting van het net gesloten gehemelte.
• De handen dienen op afstand gehouden te worden gedurende 2 weken. Op de afdeling kunt u hiervoor speciale bandjes krijgen. Een andere mogelijkheid is het gebruik van elleboogspalkjes, dit is meestal niet nodig.
• Tijdens en gedurende 1 dag na de operatie wordt antibiotica gegeven ter voorkoming van een infectie.

Weer thuis

• U kunt naar huis als uw kind voldoende eet en drinkt en de pijnstilling onder controle is. Soms gaat het herstel voorspoedig en kunt u één of enkele dagen na de ingreep al naar huis.
• Eén week en 6 weken na de operatie krijgt u een afspraak bij de plastisch chirurg ter controle. 6-8 weken na de operatie moet u ook op controle komen bij de KNO-arts voor controle van de buisjes. deze afspraak kan gecombineerd worden of de controle kan plaatsvinden bij een KNO-arts bij u in de buurt. 
• We adviseren het gebruik van paracetamol niet abrupt te stoppen maar dit af te bouwen.
• Het aangepast voedingsbeleid dient 2 weken te worden gevolgd. Hetzelfde geldt voor het op afstand houden van de handen en/of voorwerpen in de mond. Uw behandelend plastisch chirurg zal het verdere voedingsbeleid met u afspreken.  Meestal wordt geadviseerd om na de periode van 2 weken te starten met andere zachte voeding (bv spagetti of geprakt eten) en dit vol te houden tot alle hechtingen opgelost zijn. Vanaf dat moment zijn er geen beperkingen meer voor de voeding.
• Uw kind mag in bad. Indien er tevens trommelvliesbuisjes zijn geplaatst tijdens de operatie raden wij het aan om gedurende twee weken de oren zo goed mogelijk droog te houden. U kunt bijvoorbeeld bij het douchen of badderen de oren afsluiten met watjes gekneed in vaselinezalf, of oordopjes.

Contact

Heeft u na het lezen van deze tekst nog vragen, neem dan contact op met de polikliniek plastische chirurgie of de manager van het schisisteam, tijdens spoeduren kunt u altijd contact met ons opnemen via de SEH:

• Polikliniek plastische chirurgie: 043-3877000 (tussen 08:30–16:30 uur)
• Manager schisisteam (Carmen Kleijnen): 043-387 6586 of email: schisisteam@mumc.nl 
• SEH (tussen 16:30-08:30): 043-3876700